Java-da Polimorfizm

[codex]

Polimorfizm (yunanca “çox formalı”) obyekt yönümlü proqramlaşdırmanın (OOP) əsas prinsiplərindən biridir. Bu prinsip, obyektlərin bir neçə formada davranmasına imkan verir, yəni eyni metod adı ilə fərqli funksionallıqlar həyata keçirilə bilər.

Java-da polimorfizmin əsasları

Java-da polimorfizm, obyektin bir neçə formaya sahib olması deməkdir. Bu, əsasən iki şəkildə həyata keçirilir:

1. Kompilyasiya zamanı polimorfizm (Compile-time Polymorphism): Metodun aşırı yüklənməsi (method overloading) ilə əldə edilir. Eyni adlı metodlar fərqli parametr siyahıları ilə təyin olunur.

2. İcra zamanı polimorfizm (Runtime Polymorphism): Metodun yenidən təyin olunması (method overriding) ilə əldə edilir. Alt class, üst classdakı metodu öz tələblərinə uyğun yenidən təyin edir.

Java-da polimorfizmin istifadəsi

Polimorfizmin ən çox istifadə olunan forması, üst classın istinad dəyişəni ilə alt class obyektinə müraciət etməkdir. Bu, proqramın daha çevik və genişlənə bilən olmasını təmin edir.

Nümunə:

class Heyvan {
   public void sesCixar() {
      System.out.println("Heyvan səs çıxarır");
   }
}

class It extends Heyvan {
   public void sesCixar() {
      System.out.println("It hürür");
   }
}

public class Test {
   public static void main(String args[]) {
      Heyvan h = new It(); // Heyvan istinadı, It obyekti
      h.sesCixar(); // Çıxış: It hürür
   }
}

Bu nümunədə, Heyvan classın istinad dəyişəni ilə It classın obyektinə müraciət olunur. sesCixar() metodu çağırıldıqda, It classındakı versiyası icra olunur. Bu, icra zamanı polimorfizmin nümunəsidir.

Polimorfizmin üstünlükləri

• Kodun yenidən istifadəsi: eyni metod adı ilə fərqli funksionallıqlar həyata keçirilə bilər.
• Çeviklik: proqramın müxtəlif hissələrində eyni interfeys ilə fərqli davranışlar əldə etmək mümkündür.
• Genişlənəbilənlik: yeni class əlavə edildikdə mövcud kodda dəyişiklik etmədən yeni funksionallıqlar əlavə etmək mümkündür.

Nəticə

Java-da polimorfizm, proqramın daha çevik, genişlənə bilən və təkrar istifadə oluna bilən olmasını təmin edir. Bu prinsip, obyektlərin müxtəlif formalarda davranmasına imkan verir və proqramın strukturunu daha səmərəli edir.