Oracle SQL-də agregat funksiyalar

[codex]

Agregat funksiyalar, Oracle SQL-də bir və ya bir neçə sətirdən ibarət məlumatları analiz etmək və ümumi nəticə çıxarmaq üçün istifadə olunur. Bu funksiyalar cədvəllərdəki dəyərləri qruplaşdırmaq, hesablamaq və filtrasiya etmək imkanı verir.

Aşağıdakı ən çox istifadə olunan agregat funksiyalarla tanış olaq:

İlk öncə misalları rahat göstərmək üçün employees adından cədvəl yaradaq və məlumatları ora əlavə edək

EMPLOYEE_ID	NAME	SALARY	DEPARTMENT_ID
1	John Smith	3500	10
2	Jane Doe	1600	10
3	Emily Davis	2000	20
4	Michael Brown	2500	30

CREATE TABLE employees (
    employee_id NUMBER PRIMARY KEY,
    name VARCHAR2(100),
    salary NUMBER,
    department_id NUMBER
);

INSERT INTO employees (employee_id, name, salary, department_id)
VALUES 
    (1, 'John Smith', 3500, 10),
    (2, 'Jane Doe', 1600, NULL),
    (3, 'Emily Davis', 2000, 20),
    (4, 'Michael Brown', 2500, 30);

---

COUNT() – Sətirlərin sayını hesablayır

Bu funksiya müəyyən bir sütundakı və ya bütün cədvəldəki sətirlərin sayını verir.

Sintaksis:

SELECT COUNT(*) FROM employees; --4

Bütün işçilərin sayını qaytarır.

Sütun səviyyəsində:

SELECT COUNT(department_id) FROM employees; --3

NULL olmayan department_id sütunlarının sayını qaytarır.

---

SUM() – Toplam hesablayır

Bu funksiya ədədi dəyərləri toplayır.

SELECT SUM(salary) FROM employees; --9600

Bütün işçilərin ümumi maaşını qaytarır.

---

AVG() – Orta dəyəri hesablayır

Bu funksiya ədədi sütun üzrə orta (average) dəyəri verir.

SELECT AVG(salary) FROM employees; --2400

Bütün işçilərin orta maaşını göstərir.

---

MIN() – Ən kiçik dəyəri tapır

Ən aşağı ədədi və ya əlifba sıralamasına görə minimum dəyəri qaytarır.

SELECT MIN(salary) FROM employees; --1600

Ən az maaşı olan işçinin maaşını qaytarır.

SELECT MIN(name) FROM employees; --Emily Davis

Əlifba sırasına görə ilk gələn adı göstərir.

---

MAX() – Ən böyük dəyəri tapır

Ən yüksək dəyəri qaytarır.

SELECT MAX(salary) FROM employees; --3500

Ən yüksək maaşı göstərir.

---

GROUP BY ilə agregat funksiyalar

Agregat funksiyaları GROUP BY ilə birlikdə istifadə edərək məlumatları qruplar üzrə analiz etmək mümkündür.

SELECT department_id, AVG(salary)
FROM employees
GROUP BY department_id;

Hər şöbə üçün orta maaş göstərilir.

---

HAVING ilə agregat filtr

Agregat nəticələri filtrasiya etmək üçün HAVING istifadə olunur. WHERE fərdi sətirlər üçün, HAVING isə GROUP BY nəticələri üçün tətbiq edilir.

SELECT department_id, COUNT(*)
FROM employees
GROUP BY department_id
HAVING COUNT(*) > 5;

Yalnız 5-dən çox işçisi olan şöbələri göstərir.

---

Nəticə

Oracle SQL-də agregat funksiyalar məlumatların xülasəsini çıxarmaq, ümumi mənzərəni görmək və qruplar üzrə analiz aparmaq üçün çox faydalıdır. GROUP BY, HAVING kimi əmr və funksiyalarla birlikdə istifadə olunduqda, çox güclü hesabatlar və analizlər aparmaq mümkündür.