Singleton dizayn nümunəsi (Pattern)

codex

Singleton pattern – proqramlaşdırmada geniş istifadə olunan bir dizayn nümunəsidir. Bu nümunənin əsas məqsədi — bir class-ın yalnız bir nüsxəsinin (instance) yaradılmasını təmin etmək və bu nüsxəyə qlobal səviyyədə çıxış imkanının olmasıdır.

Bu pattern, proqram boyu paylaşılan resursların — məsələn, konfiqurasiya məlumatları, verilənlər bazası bağlantısı və s. — mərkəzləşdirilmiş şəkildə idarə olunması üçün çox yararlıdır.

Məsələn: Singleton class-ın yaradılması

class Singleton {
  constructor() {
    if (!Singleton.instance) {
      Singleton.instance = this;
    }
    return Singleton.instance;
  }

  someMethod() {
    console.log("Singleton method called");
  }
}

Qeyd:

Singleton.instance: Bu statik dəyişən artıq yaradılmış nüsxəni yadda saxlamaq üçün istifadə olunur.
constructor(): Classın yaradılmasında Singleton.instance yoxlanılır. Əgər belə bir instansiya yoxdursa, this (yeni instansiya) dəyişənə təyin olunur və o qaytarılır.
someMethod(): Class daxilində sadə bir metoddur, misal üçün konsola mesaj çıxarır.

🧪 İstifadə

const instance1 = new Singleton();
const instance2 = new Singleton();

console.log(instance1 === instance2); // true
instance1.someMethod(); // "Singleton method called"

Hər iki dəyişən eyni instansiyaya işarə edir.
İstifadə zamanı artıq mövcud olan nüsxə qaytarılır və yenidən yaradılmır.

Nəticə

Singleton Pattern aşağıdakı hallarda faydalıdır:

Bir obyektin sistem boyu bir dəfə yaradılması lazımdırsa
Mərkəzləşdirilmiş idarəetmə (məsələn, Logger, Configuration, Database bağlantısı)
Resursların düzgün istifadəsi və davranışın sabitliyini təmin etmək